Dünyanın en çok konuşulan dillerini tespit etmek istersek öncelikle çok sayıda veriye ihtiyacımız olacağını öngörmeniz gerekir. Bir çok demografi bilgisini edindikten sonra da karşımıza bazı karşılaştırma problemleri çıkacaktır. Öncelikle "Dünyada en çok konuşulan dil hangisi?" diye merak ettiğinizde dilin tanımını yapmanız gerekecektir. Tek bir ad ile düşünülen dil aslında çok fazla lehçeye sahip olan bir dil olabilir. Hata bu lehçe farklılıkları o lehçenin ayrı bir dil olarak değerlendirilmesine kadar sizi götürebilir. Ayrıca konuşulan derken insanların kafasında o dilin konuşulduğu asıl topraklarda doğan kişi sayısı gelse de dilleri konuşan sayısını bu şekilde tespit etmenizde sizi yanlışa götürecektir. Biz dünyada en çok konuşulan dillerin sıralamasını araştırırken bu sebeple anadili olarak konuşan ve anadili olmasa da bu dili konuşan sınıfı da dahil ederek bir sıralama yaptık. Kaba verilere dayanarak buyrun;
Dünyanın en çok konuşulan dillerine ilişkin en iyi tahminlere dayalı ve sadece ana dili olarak konuşanların değil, toplam konuşmacı sayısına göre ilk 10 dil sıralaması;
Dünyanın En Çok Konuşulan 10 Dili
1. Mandarin Çincesi (1.1 milyar konuşan)
Anadili konuşan kişi sayısı: 897 milyon
Anadili olmayan konuşan kişi sayısı: 193 milyon
Toplam konuşan kişi sayısı: 1,09 milyar
Kendi dilindeki adı: 普通话 (Putonghua)
Dil ailesi: Çin-Tibet
İlişkisi olan diğer diller: Kanton, Tibet, Birmanya
İnsanlar bazen “Çince” den tek bir dilmiş gibi söz eder. Ancak farklı Çinceler mevcuttur. Mandarin Çincesi ise açık ara en büyük olan ilgili diller grubudur. Çin Halk Cumhuriyeti, Çin Cumhuriyeti (Tayvan) ve Singapur'da resmi bir dildir.
Mandarin, Putonghua'nın yerel adı ile kelimenin tam anlamıyla “ortak konuşma” anlamına gelir. Ancak Tayvan'da insanlar buna “Guoyu - ulusal dil” diyor. Tarihsel olarak buna resmi yetkililerce “Guanhua” da deniyordu. Mandarin kuzey Çin'de daha yaygın olduğu için, bazen beifanghua (北方 话) “Kuzey Lehçeleri” olarak da anılır.
Mandarin, her sembolün farklı bir kelimeyi temsil ettiği eski bir resim sistemi olan Çince karakterler (bazen "Han karakterleri" olarak adlandırılır.) kullanılarak yazılır. Tayvan, Hong Kong ve Makao'da kullanılan “geleneksel” karakterler ve Çin, Singapur ve Malezya'da kullanılan “basitleştirilmiş” karakterler olmak üzere iki ana sürüm vardır. Bir gazete okumak için 2.000-3.000 karakteri öğrenmeniz gerektiği tahmin ediliyor. Eğitimli bir Çinli 8.000 civarında kelime için bilgi sahibidir!
2. İngilizce (983 milyon konuşan)
Anadili konuşan kişi sayısı: 371 milyon
Anadili olmayan konuşan kişi sayısı: 611 milyon
Toplam konuşan kişi sayısı: 983 milyon
Dil ailesi: Cermen, Hint-Avrupalı bir dil alt ailesi.
İlişkisi olan diğer diller: Almanca, Felemenkçe, Frizce
Dilin kendi adı: English. (Ama siz bunu zaten biliyorsunuzdur.)
İngiliz İmparatorluğu'nun tarihsel hakimiyeti ve daha yakın zamanda, Amerika Birleşik Devletleri'nin ekonomik ve kültürel etkisi ile İngilizce, dünyanın ortak dili olarak en iyi yere kurulmuştur. Ve dünyanın en çok konuşulan ikinci dilidir. OYDEM İngilizce kurslarında en çok tercih edilen yabancı dil İngilizce olup. İngilizce kursları arasında OYDEM En çok tercih edilen ve en iyi İngilizce kursu olarak bilinmektedir.
English adı, MS ilk binyılda İngiltere'ye yerleşen bir Cermen halkı olan “Angles” den gelmektedir. İsimlerini kuzey Almanya'daki bir bölge olan Anglen'den türetmişlerdir. Elbette yerleştikleri bölgeye de bu adı verdiler. Biz şimdi orayı İngiltere olarak bilmekteyiz.
Özünde İngilizce Cermen dilidir. Kelime ve cümle yapısı Almanca ve Hollandaca gibi modern dillere en yakın olanıdır. Ancak, garip tarihi boyunca diğer dillerden büyük ölçüde etkilenmiştir. Çok sayıda İngilizce kelime, MS 11. yüzyılda İngiltere'yi fetheden Fransızca konuşan Normanlar tarafından kullanılan Latince kökenlidir.
3. Hindistani (Hindustani) (544 milyon konuşan)
Anadili konuşan kişi sayısı: 329 milyon
Anadili olmayan konuşan kişi sayısı: 215 milyon
Toplam konuşan kişi sayısı: 544 milyon
Dil ailesi: Hint-Avrupalı bir alt aile olan Hint-Aryan.
İlişkisi olan diğer diller: Bengalce, Pencap, Marathi, Keşmir, Nepalce
Kendi dilindeki adı: हिन्दुस्तानी veya ہندوستانی
Hindistani, aynı dilden iki lehçe olan Hintçe ve Urduca için ortak bir isimdir. Adı Hint Yarımadası'nın kuzey / kuzey-batı kısmı için tarihsel bir terim olan Hindistan'dan gelmektedir.
Hintçe kuzey ve orta Hindistan'da konuşulur ve Hint hükümetinin resmi dilidir. Urduca öncelikle Pakistan'da konuşulur. Hintçe ve Urduca dillerinin kelime dağarcığı ve telaffuz farklılıkları olsa da, her iki dilin de konuşmacıları birbirleriyle kolayca iletişim kurabilir.
Hintçe ve Urduca arasındaki önemli bir fark, farklı yazı sistemleri kullanmalarıdır. Hintçe genellikle Devanagari alfabesinde yazılır. Yazının kendisinde “देवनागरी” olarak adlandırılır. Öte yandan Urduca, Arap alfabesiyle yakından ilişkili bir senaryo ile sağdan sola yazılmıştır. “Urduca” adı “اُردُو” olarak yazılmıştır.
4. İspanyolca (527 milyon konuşan)
Anadili konuşan kişi sayısı: 436 milyon
Anadili olmayan konuşan kişi sayısı: 91 milyon
Toplam konuşan kişi sayısı: 527 milyon
Dil ailesi: Hint-Avrupalı bir alt aile olan Romanca.
İlişkisi olduğu diğer diller: Fransızca, Portekizce, İtalyanca, Rumence
Kendi dilindeki adı: “Español” veya “Castellano”
Sadece anadili olanların sayısı bakımından sıralanırsa ve Mandarin’i görmezden gelirsek, İspanyolca, İngilizceden sonra dünyanın ikinci büyük dilidir. Toplam konuşmacı sayısına göre ise, dördüncü sıradadır.
Artık İspanyolca olarak bilinen dil, İspanya'nın Kastilya bölgesinden gelmektedir. Bu nedenle, bazen dilin kendisi “Castilian” – “Castellano” olarak adlandırılır. O zamandan beri, İspanyol kaşif ve fatihler bu dili dünyaya yaydı. İspanyolca, Güneydoğu Asya, Afrika'da bazı yerlerde (Ekvator Ginesi, Afrika'da resmi dili İspanyolca olan tek ülkedir.), tüm Güney - Orta Amerika ve Karayipler'de konuşulur.
İspanyolca, aynı zamanda anadili İspanyolca 40 milyon konuşana ev sahipliği yapan ABD'de ikinci en yaygın dildir. Bu, ABD'yi sadece Meksika'nın arkasında, dünyanın en büyük ikinci İspanyolca konuşan ülkesi yapar. Ve birkaç on yıl sonra Meksika'yı da geçeceği ve en büyüğü olacağı tahmin edilmektedir.
5. Arapça (422 milyon konuşan)
Anadili konuşan kişi sayısı: 290 milyon
Anadili olmayan konuşan kişi sayısı: 132 milyon
Toplam konuşan kişi sayısı: 422 milyon
Dil ailesi: Semitik, Afro-Asya'nın bir alt ailesi.
İlişkisi olduğu diğer diller: İbranice, Amharca ve Aramaic.
Kendi dilindeki adı: العَرَبِيَّة (al-ʻarabiyyah)
Arapça 26 ülkenin resmi dilidir. Ancak bazı akademisyenler bunun tek bir dil değil, birkaç dil olduğunu savunmuştur. Eğer bunu bir kenara bırakırsak ve “Arapça” adında tek bir dil olduğunu varsayarsak, Arapça, 400 milyondan fazla konuşmacıyla büyük bir dildir. Arap yarımadasında ortaya çıkmış ve o zamandan beri Orta Doğu ve Kuzey Afrika'ya yayılmıştır.
Arapça da İslam dininin de dilidir. Müslümanların çoğunun anadili Arapça olmasa da, dil dünyanın ikinci en büyük dini için özel bir önem taşımaktadır. İslam dinini 1400 yıl önce ortaya çıkmasından sonra modern Arapça lehçeleri, Kur'an'ın “Klasik Arapça” sından beri çok değişmiştir.
6. Malayca (281 milyon konuşan)
Anadili konuşan kişi sayısı: 77 milyon
Anadili olmayan konuşan kişi sayısı: 204 milyon
Toplam konuşan kişi sayısı: 281 milyon
Dil ailesi: Austronesian
İlgili olduğu diğer diller: Cava, Takalotça
Kendi dilindeki adı: Bahasa Melayu
Malayca, Singapur, Brunei, Endonezya ve Malezya'da resmi bir dildir. Ayrıca Tayland ve Filipinler'in bazı bölgelerinde konuşulmaktadır. Tayvan kökenli olduğu düşünülen bir dil ailesi olan Avustralyalı dillerinin en büyüğüdür.
Malayca konuşulan alan dilsel olarak son derece çeşitlidir. Sadece Endonezya, 700'den fazla yaşayan dile ev sahipliği yapmaktadır. Bahasa melayu, bilindiği gibi, bölgede hükümetin ve ticaretin ortak dili (lingua franca) olarak uzun bir tarihe sahiptir.
Endonezyalılar bu dile “Bahasa Melayu” (Malayca) demiyorlar. Bahasa Endonezya olarak isimlendirmişlerdir. Malezyalılar ise Bahasa Malyasia (Malezya) diyorlar. Bu lehçeleri kullananlar karşılıklı olarak anlaşılabilirler ve bu sebeple ayrı diller olarak düşünülmemelidir.
Bu karışıklık içinde dile kısaca "Bahasa" dememek gerekir. Bazı nedenlerden dolayı, yabancılar bu kısaltmayı kullansalar da “bahasa” kelimesi basitçe “dil” anlamına gelir.
7. Rusça (267 milyon konuşan)
Anadili konuşan kişi sayısı: 153 milyon
Yerli olmayan konuşan kişi sayısı: 113 milyon
Toplam konuşan kişi sayısı: 267 milyon
Dil ailesi: Hint-Avrupalı bir alt aile olan Doğu Slav
İlgili olduğu diğer diller: Ukraynaca, Belarusça
Kendi dilindeki adı: Pу́сский язы́к, (rússkiy yazýk)
Slav dillerinin en büyüğü olan Rusça, dört ülkenin (Rusya, Belarus, Kazakistan ve Kırgızistan) resmi dilidir. Eski Sovyetler Birliği'nin diğer birçok ülkesinde de yaygın olarak konuşulur ve çok sayıda ulusal bölgede resmi statüye sahiptir.
Rusların en yakın akrabaları arasında Ukrayna ve Beyaz Rusya var. Üçü de Kiev-Rus ortaçağında konuşulan bir dilden gelmektedir. Daha uzaktan, Lehçe, Çekçe, Slovakça, Bulgarca ve Sırp-Hırvatça gibi diğer Slav dilleri ile ilgilidir.
Ana dili konuşan sayısı bakımından Rusça, Avrupa'nın en büyük dilidir. Slav dillerinin çoğu gibi, Kiril alfabesi ile yazılmıştır.
8. Bengalce (261 milyon konuşan)
Anadili konuşan kişi sayısı: 242 milyon
Anadili olmayan konuşan kişi sayısı: 19 milyon
Toplam konuşan kişi sayısı: 261 milyon
Dil ailesi: Hint-Avrupalı bir alt aile olan Hint-Aryan.
İlişkisi olduğu diğer diller: Hindustani, Punjabi, Marathi, Kashmiri, Nepali
Kendi dilindeki adı: বাংলা (Bangla)
“Banglaca” olarak ta bilinen Bengalce, Bangladeş'in ve çeşitli Hint devletlerinin resmi dilidir. Aslında, Hindistan'da en çok konuşulan ikinci dildir.
Hindistani gibi Bengalce Hint-Aryan dilidir. Bu Hint-Avrupa ailesinin bir koludur. Diğer kollar arasında Romance ve Cermen dilleri bulunmaktadır. Başka bir deyişle, ister inanın ister inanmayın, Bengalce ve Hindistani, İngilizce'nin uzak kuzenleridir. Bengalce, bazen Doğu Nagari veya Bengalce-Assamca alfabesi olarak bilinen Bengalce alfabesiyle yazılır. Tibet alfabesiyle ilgilidir. “Bengalce alfabesi”, “bangla bôrnômala” anlamına gelir. Alfabenin kendisinde, şuna benzer: বাংলা বর্ণমালা.
Bengalce senaryosu Batı'da nispeten bilinmemektedir. Ancak aslında dünyada en çok kullanılan beşinci yazı sistemidir. Yani dünya çapında çok daha fazla kişi, Kiril alfabesinden daha çok Bengalce dilinde yazıyor!
9. Portekizce (229 milyon konuşmacı)
Anadili konuşan kişi sayısı: 218 milyon
Anadili olmayan konuşan kişi sayısı: 11 milyon
Toplam konuşan kişi sayısı: 229 milyon
Dil ailesi: Hint-Avrupa alt dalı olan Romanca.
İlişkisi olduğu diğer diller: Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Rumence
Kendi dilindeki adı: Português
Portekizce Latince'den geliştirilmiştir ve modern İspanyolca ile yakından ilişkilidir. Adı ülkenin ikinci büyük şehri olan Porto'dan gelmektedir. Ancak Portekizce'de porto kelimesi “liman” anlamına gelir.
Portekizce bilen birine “Lusophone” denir. Bu kelime şu anda Portekiz olan bölgenin Roma adı olan “Lusitania” dan gelir. Lusophone'ların büyük çoğunluğu, dünyanın geri kalanından iki kat daha fazla Portekizce konuşana sahip Brezilya'da yaşamaktadır.
Portekiz imparatorluğu bir zamanlar Güney Amerika'dan Afrika'ya Hindistan ve Güneydoğu Asya'ya kadar geniş ve geniş bir alana yayılmıştı. Bugün, Portekizce dokuz ülkede ve Macau'nun Çin topraklarında resmi bir dildir.
10. Fransızca (229 milyon konuşan)
Anadili konuşan kişi sayısı: 76 milyon
Anadili olmayan konuşan kişi sayısı: 153 milyon
Toplam konuşan kişi sayısı: 229 milyon
Dil ailesi: Hint-Avrupa alt dalı olan Romanca.
İlişkisi olduğu diğer diller: İspanyolca, Portekizce, İtalyanca, Rumence
Kendi dilindeki adı: le français
Romantik dil olan Fransızca 28 ülkenin de resmi dilidir. Sırasıyla Fransa, Kanada, Belçika ve daha sonra İsviçre'de konuşan kişi bulunmaktadır. Batı ve Orta Afrika'nın bazı bölgelerinde, çeşitli Karayip adalarında ve hatta Güney Amerika anakarasında (Fransız Guyanası'nın denizaşırı bölümünde) yaygın olarak konuşulmaktadır.
Fransızca bir Roman dilidir. Ancak yüzyıllar boyunca Kelt ve Cermen dillerinden ağır bir etkiye uğramıştır. Aslında, dil (ve ülke), dili Frankca olan Orta Çağ'dan gelen kabilelerin bir koleksiyonu olan Franklar'ın (Romanca değil ) Cermen olan Franks'ın adını almıştır.
Frenklerin şimdi soyu tükenmiş olsa da ancak modern Fransızca kelime dağarcığına birçok kelimeye katkıda bulunduğuna inanılıyor. Fransızca, 1066'daki Britanya'nın İngiliz işgali sayesinde büyük ölçüde İngilizce kelime dağarcığına katkıda bulundu.
Bugün Fransızca konuşan ülkeler ve bölgeler kadar, dünya çapında birçok insan Fransız kökenli Creole dili konuşuyor. Özellikle nüfusun çoğunun “Haiti Creole” dilini konuştuğu Haiti'de. Haiti Creole, Fransızlardan büyük ölçüde etkilenir. Ancak ayrı bir dil olarak kabul edilecek kadar da farklıdır.